Sayıştay müfettişleri İZFAŞ ile ilgili 2023 raporunu açıkladı. Raporda tamamına yakını İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne ait İZFAŞ' ta yurt dışı ve içi seyahate gidenlerin devletten aldıkları harcırah ile içki içip fişini ve parasını devletten aldıkları harcırah ile ödediklerini belirtti. Müfettşler ayrıva İZFAŞ'ın her yıl zarar etmesine karşın şirkete İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından para aktarımı yapıldığını raporlarına yazdı. Müfettişler hazırladıkları raporlarda şunları kaydetti.
Şirket yöneticilerinin yapmış olduğu temsil ve ağırlama harcamalarının niteliğinin ve kapsamının belirsiz olduğu görülmüştür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “5. Özen ve bağlılık yükümlülüğü” başlıklı 369’uncu maddesinin ilk fıkrasında, “Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişiler, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmek yükümlülüğü altındadırlar.” denilmektedir. Anılan Kanun’un “Tacir olmanın hükümleri” üst başlıklı 18’inci maddesinde genel olarak her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Aynı Kanun’un 12’nci maddesinde tacirin ne olduğu tanımlanmış, 16’ncı maddesinde ise tüzel kişiler açısından ticari işletmelerin de tacir sayıldığı ifade edilmiştir. Şirketin, İnsan Kaynakları Personel Çalışma Yönergesi’nin “24. Seyahat Ödemelerine Konu ve Hususlar” başlıklı bölümünde, yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerde yapılacak harcamaların niteliği, kapsamı ve günlük harcama limiti belirtilmiştir. Bu kapsamda, personelin görev yaptığı yerdeki konaklama süresine göre konaklama, kahvaltı ve yemek ücretinin ödeneceği ancak alkollü içecek harcamalarının karşılanmayacağı belirtilmiştir
Yapılan incelemede, temsil ve ağırlama harcamalarının kime hangi sebeple gerçekleştirildiğinin belirli olmadığı görülmüştür. Yapılan kimi temsil ağırlama harcamalar için “genel fuar çalışmaları” kapsamındaki ödemeler şeklinde muğlak bir ifade kullanılmış; harcamaların kime, hangi çalışmalara ilişkin ve ne sebeple yapıldığı ise açıklanmamıştır. Bazı temsil ağırlama harcamalarının ise tek kişilik yiyecek ve içecek kalemlerini barındırdığı görülmüştür. Bazı evraklarda ise yurtiçi ve yurtdışı seyahatler için gidilen havalimanlarında yapılan harcamaların da olduğu görülmüştür. Bu seyahat harcamalarının kredi kartı fişleri incelendiğinde, içlerinde tutara sahip alkollü içki alımlarının da olduğu görülmüştür.
KABUL EDİLMEMESİ GEREKİR
Temsil ve ağırlama kapsamında sayılmayacak bu neviden alkollü içecek alımlarının Şirket tarafından karşılanması belirtilen Yönerge’ye aykırıdır. Kamu İdaresi cevabında, söz konusu alımların şirketin hangi faaliyeti kapsamında, hangi amaçla ve kimler tarafından yapılacağının açıkça belirtildiği bir temsil ve ağırlama prosedürü hazırlanacağı ifade edilmiştir. Bu itibarla, temsil ve ağırlama şeklinde yapılan giderlerin kabulünde; bu giderlerin hangi Şirket faaliyeti kapsamında, hangi amaçla, kimler için veya kimler tarafından yapıldığının açıkça belirtilmesi; şahsa özel giderlerin temsil ve ağırlama harcaması olarak kabul edilmemesi gerekmektedir.
SÜREKLİ ZARAR EDİYOR AMA
Sayıştay müfettişleri İZFAŞ'ın sürekli zarar ettiğini belirterek raporlarında şu belirlemelere yer vermiş.
'Şirkette % 99,95 oranında pay sahibi olan İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından, Şirketin hukuka uygunluk ve iç kontrol sistemi kapsamında denetimi yaptırılmamış, İç Denetçi görevlendirilmesi sağlanmamıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi meclisi sürekli zarar edilmesi dolayısıyla oluşan sermaye kayıplarını Şirketin talebi üzerine her yıl Şirket sermayesine eklemiştir. Sermaye kayıplarının azaltılması için Büyükşehir Belediye Meclisi her hangi bir tedbir alınmasını karara bağlamamıştır. Şirketin genel kurulun yetkilerini düzenleyen TTK hükümleri gereğince Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından görevlendirilen denetim elemanlarınca denetlenmesi ve düzenlenecek rapor kapsamında Şirketin mali tablolarının ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporunun görüşülerek karara bağlanması gerekmektedir.