Son yıllarda dünya da en büyük fiyat artış oranıyla dikkatleri çeken, kurumsal ve bireysel yatırımcıların gözdesi haline gelen Türkiye gayrimenkul sektörü İzmir’de masaya yatırıldı. Geçtiğimiz yıl Konut ve Gayrimenkul sektöründe dünya şampiyonu olan İzmir’de konut ve gayrimenkule olan yatırım yabancıların da ilgisini çekmeye başladı.
İZMİR FİYAT ARTIŞINDA
DÜNYADA 3.SIRADA
Geçtiğimiz yıl Dünya da ki 150 kenti kapsayan konut fiyatları endeksi araştırma raporuna göre dünyada konut fiyatlarının en fazla arttığı kent %184,9 ile İstanbul oldu.Ankara %165,4 ile ikinci, İzmir %150,9 ile üçüncü, Miami %34 ile dördüncü oldu.
Uzmanlar Türkiye'deki konut fiyatlarının hızla yükselişinin arkasında yüksek enflasyon ve Türk Lirası'ndaki değer kaybı gibi nedenlerin yattığını dile getirirken, yabancıların ilgisinin artışına da dikkat çektiler. Yabancıların Türk vatandaşlığı kazanması için satın alacakları konut tutarı limiti de bu yıl 250.000-USD ‘den 400.000-USD rakamına yükseltildi.
TÜRKİYE GAYRİMENKUL
SEKTÖRÜ DÜNYADA 4’ÜNCÜ SIRADA
İzmir ve Ege Bölgesi’nden 100’ü aşkın gazeteci ve yazarın bir araya gelerek oluşturduğu İzmir Ege Medya sektörel buluşmalar kapsamında Gayrimenkul sektörü uzmanları ile bir araya geldi. İzmir Ege Medya Platformu Başkanı Ahmet Kaplan, sektörel buluşmalar kapsamında, son yıllarda Türkiye’de ve İzmir’de gayrimenkul sektöründe ki hareketliliğe dikkat çekerek, öngörüleri ve gelişmeleri gayrimenkul sektörünün uzman isimleri ile değerlendirdiklerini kaydetti.
İZMİR VE İSTANBUL’DA METREKARE
FİYATLARI DAHA DA ARTACAK
Gayrimenkul sektörünün önde gelen isimlerin yaptıkları değerlendirmelerle özellikle emlak fiyatlarındaki artışın, sektörün küresel çapta hangi noktaya geldiğini ortaya koyuyor. Dünya da 4. sırada bulunan Türkiye gayrimenkul sektörü, fiyat artışlarında dünyanın birçok gelişmiş ülkesini geride bıraktı. Uzman isimler özellikle İzmir ve İstanbul’da metrekare fiyatlarının gelecek dönemlerde daha da artmasını beklediklerini dile getiriyor.
Coldwell Banker Supreme-2023 Gayrimenkul Sektöründeki Gelişmeler Organizasyonunda İzmir Ege Medya Platformu ile bir araya gelen uzman isimler sektörel gelişmelere ilişkin şu görüşleri dile getirdiler;
Mehmet Can- Supreme Ofis Gayrimenkul Değerleme ve Finans Danışmanı:
2020 yılından günümüze global ve ülkemizdeki gelişmeleri irdelediğimizde;
-Pandemi ile başlayan emtia artışları ve tedarik zincirlerinin bozulması
-Enflasyonist baskının artması ve buna bağlı olarak ülkelerin faiz artışına gitmesi
-Ukrayna / Rusya Savaşı arasında devam eden savaş
-ABD, AB ve İngiltere düzleminde oluşan Atlantikçiler ile Rusya, Çin ve İran’dan oluşan Avrasyacılar arasında soğuk savaşın yeniden alevlenmesi ve buna bağlı olarak vekalet savaşlarının başlaması
-2021 Merkez Bankası faiz indirme kararları ve dövizdeki kur ataklarına bağlı olarak dolarizasyon sürecinin hızlanması
-Dövizdeki kur ataklarının engellemesine dönük olarak kur korumalı mevduat hesabı ürününün çıkarılması
-Konut kira bedeli artış oranı %25 oranıyla sabitlenmesi
-Kira anlaşmazlıkları için ekim ayından itibaren Arabuluculuk müessesinin zorunlu hale gelmesi şeklinde sıraladığımız maddeler Türkiye ve dünya gayrimenkul konut fiyatlarını etkileyen başlıca unsurlar olmaya devam edecektir.
İzmir şu an en büyük gözde yatırım noktalarından birisi olarak Türkiye’nin cazibe alanı oldu. İzmir’e çok ciddi anlamda talep var. Çeşme, Seferihisar, Urla, Karaburun gibi sayfiye alanlarında markalı projeler inşa edilmektedir. İzmir’de halen büyük bir konut arzı açığı var. Şu anda mevcut proje ve arz talebe karşılık vermekten uzak görünüyor. Bu nedenle konut ve kira gibi barınma ihtiyacında yaşanan açık nedeniyle ben fiyat artışlarının yukarı doğru seyredeceğini düşünüyorum. Ancak şu an hükümetin açıkladığı sosyal konut projesi bu fiyatlarda ki yükselişi şimdilik durdurmuş görünüyor. Geçen yıl çok önemli kur atakları yaşadık. 2022 yılında enflasyonun baz etkisi sebebiyle fiyat artış hızının azalacağını görmekteyiz.
Arz durumu istenilen noktaya gelmeden de ben fiyatların duracağını veya düşeceğine inanmıyorum. Diğer taraftan şu an konutta ciddi anlamda bir maliyet baskısı var. Arz talep dengesizliği ve maliyet artışları Türkiye’de gayrimenkul ve konut sektörünün en başlıca meselesidir. Bankacılık sektörünün konut sektörüne dönük kredi kullandırmakta iştahsız olması yanın da kredi taleplerine çok düşük kullandırım limitleri ile karşılık vermektedir. Konut üretiminde finansman ayağının sekteye uğraması sebebiyle müteahhitler konut imalatından kaçınmaktadırlar. Son yıllarda alınan inşaat ruhsatı verilerinin sürekli azalan bir seyir izlemesi bunun en önemli sebebidir.
İZMİR’İ TEDARİK
MERKEZİ OLARAK SEÇTİK
Burcu Kurt - Döveç Grup Satış Müdürü- Döveç Grup kurumsal tanıtımı ve son projesi olan Querencia
Kuzey Kıbrıs’ta yatırım yapan bir işletme olarak inşaat sektörünün önemli yatırımlarından birine imza atıyoruz. Bizim orada bu anlamda üretim merkezleri olmadığı için inşaat sektörüne yönelik en önemli merkezlerin başında gelen İzmir’i tedarik merkezi olarak belirledik. Artık malzeme alım hizmetlerimizi İzmir’den yapacağız. Bu bizim İzmir’e olan gönül bağımızın da ne kadar kuvvetli olduğunu gösteriyor.
2016 yılında 1 sterlin ortalama 4 TL idi. Kendime bir ev almayı düşünüyordum. 72 bin sterline 120 metrekare 3+1 daireyi almak istemiştim olmadı. Yıl 2017 başka bir proje açtık. 72 bin sterline bu sefer 2+1 daire fiyatı oluştu. Bu yeterli olur olmaz derken o daire de gitti. 2019 yılında ise 1+1 72 bin Sterlin oldu. 92 bin sterline 2+1 başka bir daire aldım kendime.
Şimdi yıl 2022 1+1 daire fiyatları bugün Kıbrıs’ta 180 bin Sterlin oldu. Şimdi yıl 2023’e geldiğinde inanın bu rakamları da bulamayacağız. Fiyatlar çok daha fazla artacak. Kıbrıs’ta çok fazla Osmanlı’dan kalma vakıf toprağı var. Bu yüzden inşaat yapabileceğimiz alan son derece sınırlı.
Onur Yalın-Tekinalp Şirketler Grubu Finansal
CEO-2023 AVM ve Ticari Gayrimenkullerin durumu, sorunları ve beklentileri
Türkiye’de kurulu hali hazırda 448 adet AVM bulunmaktadır.2018 yılında yaşanan kur atağına istinaden sözleşmelerin TL cinsinden oluşturulması sebebiyle yatırımcı taraf tarafında zarar oluşmaktadır. Ayrıca her geçen gün AVM işletim maliyetleri artması, kullanılan banka kredilerin geri ödenmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle birçok AVM yönetimi iflas ile karşı karşıyadır.
YÜZDE 70 ARTIŞ DAHA YAŞANABİLİR
Hünkar Türtük - Coldwell Banker Supreme Saha Direktörü ve Global Luxury Lüks Konut Uzmanı - 2023 Gayrimenkul Piyasası Beklentileri
İzmir’de fiyatlar 2 sene içinde en az 3 katına çıktı. Bir ay, iki ay sonra tahmin edemediğimiz fiyatlar ortaya çıktı. Konut fiyatları daha da artıyor. Geçmişte yüzde 20-25 artıyorsa şimdi yüzde 90-100 artış yaşanıyor. 2023 Ocak ayında yüzde 70 daha artış yaşanacağını öngörüyoruz. Çünkü İzmir en büyük göç alan kentlerin başında geliyor. Enflasyonun üzerinde bir artış bizim için hiçte uzakta değil. Bölgesel lokasyon olarak Ege ve Akdeniz de büyük fiyat artışları yaşanabilir. ABD’de aynı şekilde aylık yüzde 10 fiyat artışı öngörülüyor. Bu Amerika için çok büyük bir rakam. Burada da fiyatlar öngörülenlerin çok üstünde bir artış yaşanacak.
SENELİK 800 BİN KONUT
ÜRETİMİNDEN UZAĞIZ
Toplantı sonuç değerlendirmesinde ise sektöre ilişkin şu öngörüler ve başlıklar öne çıktı:
Sektörde Ağustos ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre fiyatlar %150 arttı. Gayrimenkul satışları Temmuz ayına göre %13 azaldı. İkinci çeyrek konut yapımı 124 bin olarak gerçekleşti. İlk çeyrekte 130 bin konut yapımına başlandı. Yıllık ihtiyacımız olan 700-800 bin konut üretimden çok uzağız. Konut arz tarafı aksıyor bu yüzden fiyatlar enflasyonun üstünde artmaya devam etti.
8 MİLYON KİŞİ KİRACI
Türkiye’de 8 milyon kişi kirada. Bunların yarısı konut satın almak istemekte. Kira fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar sonucu Hükümet yetkilileri Sosyal konut projesi ile arz açığına müdahale etti. Hükümetin açıkladığı Sosyal Konut projesi ile piyasa bir nebze rahatlar.2028’e kadar 250 bin daha yapılacak dendi ama ilk etaptaki 250 bin olan adedi 500 bin yapıyoruz demelerini 1 ay içinde bekliyoruz.
Çünkü 5 milyona yakın kişi başvurdu. Anladık ki konutta efektif olmayan talep ne kadar yüksekmiş. Yılbaşı ile inşaatlar başlar. Bu projenin piyasaya fiili etkisi 2 yıl devam eder.
EGE VE AKDENİZ’DE KONUT YATIRIMI
Satılık fiyatlarını etkiler. Çünkü gelecekteki konut fiyatları bugünü etkiler. Nominal olarak fiyatlar geriye gitmez ama satışlarda durağanlık olur.
Gelişen iletişim teknolojisi büyükşehirden doğaya kaçışı getirecek. Ege ve Akdeniz bölgesinde konut yatırımı daha cazip olacak. Uluslararası limanlara 1 saat uzaklıkta yerlerin yatırım için gözde yerler olduğunu söyleyebili