CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, TBMM Başkanlığına verdiği araştırma ve soru önergeleriyle 3. Havalimanının mevcut durumunu ve özellikle iniş ve kalkış pistlerinin hemen yanında yer alan Rüzgar Enerji Santrallerini Meclis Gündemine taşıdı.
Sındır; verdiği soru önergesiyle verilen yolcu garantisine ulaşılıp, ulaşılamadığını, öngörülen yolcu sayısını, uçuşlardaki rötar sayısı ve sıklığının nedenlerini ve özellikle de havalimanının iniş ve kalkış pistlerinin hemen yanında yer alan Rüzgâr Enerji Santrallerinin yarattığı tehlikeyi, şiddetli ve sürekli yanal rüzgârların olduğu bir bölgede havalimanının yapılmış olmasının risklerinin neler olduğunu sordu. Sındır, verdiği araştırma önergesiyle de 3. Havalimanı’nın inşaatı esnasında yaşanan iş kazalarının, yaşamını yitirenlerin sayısının, tahrip edilen ormanlık alanların araştırılarak tespit edilmesini istedi.
RES’LER NE OLACAK?
Havalimanının iniş ve kalkış pistlerinin hemen yanında yer alan Rüzgar Enerji Santrali’ne dikkat çeken Sındır, “RES’lerin olduğu bu bölgede rüzgarların özellikle de yanal rüzgarların şiddetli ve sürekli olduğu bilinmekte. Böylesi rüzgarların olduğu bir bölgede havalimanının yapılmış olmasının hiçbir riski yok mudur? Bilimin ve tekniğin ışığında yeterli çalışmalar yapılmış mıdır? Havalimanının hemen yanındaki söz konusu RES türbinlerinin varlığı, gerek yükselti gerekse çevreye yayılan ve hava araçlarının navigasyon sistemlerini dahi etkileyebileceği düşünülen elektromanyetik alan nedeniyle tehlike yaratmakta mıdır? 3. Havalimanı’nın uçuş emniyeti var mıdır? RES türbinlerinin kaldırılması düşünülmekte midir? Bütün bu sorunlar bilinmiyor muydu, biliniyordu da önemsenmedi mi ya da yok mu sayıldı? Bu konuda Sayın Bakan kamuoyunu mutlaka bilgilendirmelidir” dedi.
“AKIL VE BİLİMDEN UZAK YER SEÇİMİ”
İktidarın 3. Havalimanı’nda üç maymunu oynadığını ifade eden Sındır, “Sivil Toplum Kuruluşları ve Akademik Meslek Odaları, bilimsel ve teknik verilere dayalı olarak, 3. Havalimanının inşa edileceği bölgenin yanlış olduğunu, doğaya ve canlı yaşama ciddi zararlar vereceğini ifade ettiler. Ne yazık ki tüm bu görüşler ve ortaya konulan raporlar iktidar yetkilileri tarafından bugüne kadar görmezden, duymazdan ve bilmezden gelindi. 3 Maymun oynandı. Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanı Sayın Mehmet Cahit Turhan, İstanbul Yeni Havalimanı ve yakın çevresinde kötü hava şartlarının meydana geldiğini, trafik akışında uzun süreli beklemelerin ve pas geçmelerin yaşanabileceğini açıkladı. Birkaç gün önce bir uçak, bir kuş sürüsüne çarparak, acil iniş yaptı. Ana piste giden taksi yolu çöktü. İstanbul Havalimanı’na inmek üzere yaklaşan uçaklar şiddetli rüzgarlar nedeniyle bir süre havada tur atmak zorunda kalıyor. Sayın Bakanın açıklamaları ve yaşanan olaylar havalimanının yapıldığı yerin ne kadar yanlış olduğunun somut işaretidir. Maalesef tüm bu yaşananlar bilimden uzak hareket etmenin ve plansızlığın sonucudur. Ayrıca, 3. Havalimanı inşaatında ağaç katliamı da yapıldı, ekoloji tahrip edildi. Bunlar yetmezmiş gibi havalimanı için çok rüzgarlı bir alanı hem de yanı başında RES’lerin olduğu bir bölgeyi seçtiler. Yoksa bu tercihler, akıl ve bilimin önüne geçen rant ve talan zihniyetinin bir sonucu mudur? ” dedi.
“AĞAÇLAR TAŞINDI MI?”
3. Havalimanı’nın 76,5 milyon metrekare alan üzerinde inşa edildiğini belirten Sındır, “Yeni havalimanının proje alanı toplam 7 bin 650 hektar olup, bunun 6 bin 172 hektarı ormanlık bir alanın üzerine inşa edildi. İstanbul’un akciğerleri iktidarın mega projesiyle ranta kurban edildi. İktidar 3. Havalimanı’nı yaparken ormanların; odun üretimi, su üretimi, iklim düzenlediğini, karbon bağlama ve oksijen üretme merkezleri olduğunu, hava kirliliğini azalttığını ve canlıların yaşama ortamı olduğunu bilmiyor muydu? 2013 tarihli 1. ÇED raporunda 2 milyon 513 bin 341 ağacın, 657 bin 950’sinin kesileceği, 1 milyon 855 bin 391 ağacın ise taşınacağı belirtiliyordu. Bu ağaçlar taşındı mı? Taşındıysa nereye taşındı? Yayımlanan raporların hiç birinde bu bilgilere ulaşamıyoruz” dedi.
“İŞ KAZALARI, İŞ CİNAYETLERİ ÖNLENEBİLİR”
3. Havalimanın inşaatı esnasında birçok yurttaşın yaşamını yitirdiğini ifade eden Sındır; “inşaatı esnasında birçok insan hayatını kaybetti ve yaralandı. Resmi olarak sorulan sorulara verilen yanıtta 52 kişinin yaşamını yitirdiği ifade edilse de 400’den fazla kişinin yaşamını yitirdiği ve bunun açıklanmadığı belirtiliyor. İş kazaları, iş cinayetleri önlenebilir. Yeter ki bilimin ve tekniğin ışığında önlemler alınsın, yeter ki sorumluluk sahibi olanlar gereğini layıkıyla yapsın. Havalimanında çalışan işçiler emeklerinin karşılığını alamadıkları için adli yola başvurdular. Emekçilere, işçilere neden ödeme yapılmadı. 3. Havalimanı ile ilgili her konunun takipçisi olacağız. Verdiğimiz araştırma önergesiyle 3. Havalimanı’nın inşaatı esnasında yaşanan iş kazalarının, yaşamını yitirenlerin sayısının, tahrip edilen ormanlık alanlarının tespit edilmesi sağlanacak; kuşların göç yoluna, kuş türlerine olan zararları ile iklimi ve doğal yaşamı nasıl etkilediği de ortaya çıkacaktır” dedi.
Sındır, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanı Sayın Mehmet Cahit Turhan’a yanıtlaması istemiyle TBMM’ye verdiği önergede şu soruları yöneltti:
1) 3. Havalimanını yapan İGA’nın bu önergenin verildiği tarih itibariyle paydaşları ve sahip oldukları paylar ne kadardır?
2) 3. Havalimanı paydaşlarının bugün itibariyle kredi borçları ne kadardır?
3) Havalimanı açıldığından önergenin verildiği tarihine kadar geçen sürede günlük uçuş ve yolcu sayıları nedir?
4) Havalimanı için yükleniciye ilk 13 yıl için 6.3 milyar Euro yolcu gelir garantisi verildiği bilinmektedir. Önergenin verildiği tarih itibariyle gerçekleşen uçuşlardaki yolcu sayıları verilen yolcu garantisini karşılayacak durumda mıdır?
5) 3. Havalimanı için başlangıçta belirlenen kredi tutarı neydi? Bu kredi tutarı hangi bankalardan hangi tutarlarda temin edilmiştir?
6) Başlangıçta belirlenen kredi tutarlarının üzerine hangi bankalardan ne kadar yeni kredi temin edilmiştir? Bu kredilerin geri ödeme planı nedir?
7) 3. Havalimanı için 2030 yılına kadar öngörülen yolcu sayısı ve kar beklentileri nedir?
8) 3. Havalimanı açıldığı günden itibaren uçuşlardaki rötar sayısı günler itibariyle nedir?
9) 3. Havalimanında yaşanan rötarlarda mağdur olan/uçamayan/bileti değiştirilen yolcu sayısı kategoriler itibariyle nedir?
10) Bileti değiştirilen ya da bileti iade edilen yolculara ödenen toplam tutar önergenin verildiği tarih itibariyle nedir?
11) 3. Havalimanında yaşanan rötarların nedenleri nelerdir?
12) 3. Havalimanında yaşanan rötarların nedenleri arasında esen şiddetli rüzgarlar, ters rüzgarlar ve lodos etkili midir? Etkili ise bunun için alınan önlemler nelerdir?
13) Havalimanının iniş ve kalkış pistlerinin hemen yanında RES (Rüzgar Enerji Santrali) türbinlerinin olduğu görülmektedir. RES’lerin olduğu bu bölgede rüzgarların (özellikle yanal rüzgarların) şiddetli ve sürekli olduğu anlaşılmaktadır. Böylesi rüzgarların olduğu bir bölgede havalimanının yapılmış olması riskli değil midir?
14) Havalimanının hemen yanındaki söz konusu RES türbinlerinin varlığı tehlike yaratmakta mıdır? Kaldırılması düşünülmekte midir?
15) 3. Havalimanın ihale şartnamesine göre önergenin verildiği tarih itibariyle ödenmesi gereken yıllık kira ne kadardır? Bunun ne kadarı ödenmiştir? Ödenmeyen tutar için ne yapılmıştır?
16) 3. Havalimanında yapılan uçuşlarda başka ülkelerin hava sahalarının kullanıldığı iddiaları doğru mudur? Doğru ise hangi uçuş güzergahlarında hangi ülkelerin hava sahaları kullanılmıştır? Kullanılan bu hava sahaları nedeniyle yapılan bir ödeme var mıdır?
17) 3. Havalimanının inşasında kaç işçi çalışmıştır? Bu işçiler hangi firma tarafından istihdam edilmişlerdir?
18) Havalimanında çalışan işçilerin emeklerinin karşılığını alamadıkları için adli yola başvurdukları bilinmektedir. Kaç işçiye ödeme yapılmamıştır? Ödeme yapılmama nedenleri nelerdir?
19) Havalimanı inşası sırasında alınmayan önlemler nedeniyle iş kazaları olduğu bilinmektedir. Alınmayan önlemler nedeniyle kaç işçi yaralanmıştır? Kaç işçi yaşamını yitirmiştir? Yaşamını yitiren kişilerin ailelerine yapılan bir yardım var mıdır?
20) 3. Havalimanının uçuş güzergahı açısından kuş göç yolu olduğu iddiaları mevcuttur. Bu iddia doğru mudur? Seferlerine başlandığı günden bu yana uçuş esnasında kuş kazası meydana gelmiş midir? Gelmişse eğer kaç uçuş esnasında, hangi zaman diliminde bu tür olay yaşanmıştır? Belli bir zaman diliminde yoğunlukla yaşanmışsa neden önlem alınmamıştır? İlerleyen zamanlar için alınan ve/veya alınması düşünülmüş önlemler nelerdir?