İzmir Elektrik Mühendisleri Odası dün yaşanan Folkart yangını ile ilgili açıklama yaptı. Yazılı açıklamada şöyle denildi:

İzmir Narlıdere`de bir sitede dün gece (27 Nisan 2023) başlayan yangının çok hızlı bir biçimde tüm katlara yayılması, binalarda alınması gereken önlemlerinin önemini bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Can kaybının yaşanmaması sevindirici olmakla birlikte, konut ve bağımsız bölüm sayısının yüksek olduğu bu tip özellikli binaların birinin yangına bu kadar dayanıksız olması endişe vericidir. Sitede ve bölgede oturan tüm yurttaşlara geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. 

Öncelikle yangının çıkış ve hızlı yayılmasının nedenleri dün geceden beri yürütülen söndürme ve soğutma çalışmaları sonunda uzmanlar tarafından yapılacak resmi bilirkişi incelemesinden sonra tespit edilebilecektir. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği, tüm kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yapımı ve kullanımı sırasında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesi sağlamayacak tedbirlerin alınması ve denetlemeye ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla yayımlanmıştır. Uzun yıllardır bu yönetmelik ülkemizdeki yangınların önüne geçilmesi için yeterli olmadığına vurgu yapıyoruz. Ancak bu binanın dış cephesinde kullanılan kaplama malzemelerinin Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun olmadığı da ortadır. Estetik kaygılar yerine, "Dış cephelerin, yüksek binalarda yanmaz malzemeden ve diğer binalarda ise, en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. Cephe elemanları ile alevlerin geçebileceği boşlukları bulunmayan döşemelerin kesiştiği yerler, alevlerin komşu katlara atlamasını engelleyecek şekilde döşeme yangın dayanımını sağlayacak süre kadar yalıtılır" hükümlerine uygun malzeme seçimi yapılmış olsaydı, yangın diğer katlara bu kadar hızlı yayılmayacaktı. Bu siteye benzer şekilde yüzlerce konutu barındıracak şekilde inşa edilen yapılar için yönetmelikte değişiklik yapılarak, zorunluluklar en azından yüksek binalar için ön görülen düzeylere çıkarılmalıdır. Yangın algılama ve uyarma sistemlerinin yanı sıra yangın söndürme sistemleri bu yapılarda zorunlu hale getirilmelidir. Depreme karşı binalarının güçlendirilmesine benzer şekilde, mevcut binalar da önlemlerin uygulanması sağlanarak, yangına karşı dayanıklılık artırılmalıdır. 

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) olarak, uzun yıllardır önlemlerin "maliyet unsuru" olarak değerlendirilmemesi çağrısı yaparak, mühendislik hizmetlerinin önemine dikkat çekiyoruz. Yangından korunma sistemleri, tasarımından projelendirilmesine, devreye alınmasından işletme ve bakımına kadar bir mühendislik faaliyetidir. Ancak ülkemizde bürokrasinin azaltılması adı altında İmar Kanunu`nda yapılan değişiklikler ve yayınlanan Kanun Hükmünde Kararnameler ile denetim zayıflamasına neden olunmuştur. Binalardaki elektrik tesisatlarının standartlara ve yönetmeliklere uygun tesis edilmemesi, işletme ve bakımı da önem verilmemesi durumunda yangınların oluşması kaçınılmazdır. Yangın algılama ve uyarma sistemlerini de içeren elektrik tesisatlarının uzman elektrik-elektronik mühendisleri tarafından projelendirilmesi ön şarttır. Standartlara uygun malzeme seçilmeli, işletmeye alırken uzman mühendisler tarafından gerekli kontroller yapılmalıdır. Öte yandan yangın algılama ve uyarma sistemlerinin kurulması da tek başına yeterli olmayıp, bu sistemlerin her an çalışır durumda tutulması, bakımlarının düzenli yapılması ve yine periyodik olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Trafolarda olduğu gibi özel bir uzmanlık gerektiren bu sistemlerin; Yapı Elektronik Sistem ve Tesisatları İşletme Sorumlusu mühendis tarafından her an çalışacak şekilde bakımının yaptırılması gerekir.

Odamız, güvenlik önlemlerini "kaynak israfı" olarak gören anlayışa karşı uzun yıllardır mücadele etmektedir. Yapı Elektronik Sistem ve Tesisatları İşletme Sorumlusu`na ilişkin Odamızın 2012 yılında Resmi Gazete`de yayımladığı yönetmeliğe paralel olarak, ilgili bakanlıklar tarafından yapılması gereken ve üçüncü tarafları bağlayan yönetmelik değişikliği yaşama geçirilmemiştir. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik`te acilen değişiklik yapılarak, Yapı Elektronik Sistem ve Tesisatları İşletme Sorumlusu tanımlanmalı ve kamuya açık tüm binalar için uzman mühendis bulundurma zorunluğu getirilmelidir. Yangın algılama ve uyarma sistemleri için zorunlu periyodik bakım ve kontroller tanımlanarak, bu sistemlerin her an çalışır durumda tutulması sağlanmalıdır. 

Koruyucu mevzuat yükümlülüklerinin tanımlanmaması nedeniyle zafiyet oluştuğunu bir kez daha hatırlatıyoruz. Mevzuat ve uygulamadaki eksiklikler giderilene kadar yurttaşlara, bina yöneticilerine, işletmecilere, hastane, otel, yurt ve okul yönetimlerine ise "zorunlu" olmasalar da önlem almaya çağırısı yaparak, binalarındaki elektrik ve elektronik sistemlerin kontrol edilmesi için EMO birimlerine ve uzman üyelerimize başvurabileceklerini hatırlatıyoruz. 

Elektrik Mühendisleri Odası

İzmir Şubesi Yönetim Kurulu