ALİ SİRMEN'İN

MAHPUSLUK

KEHRİBAR TESBİHİ...

Türk basının anıt isimlerinden Ali Sirmen’in ardından meslektaşları yazılar yazdı.

Emre Kongar Hocam, Altan Öymen, Orhan Bursalı, Zülal Kalkandelen, Erdal Atabek, Miyase İlknur, Mine G. Kırıkkanat bu isimler arasında ilk aklıma gelenlerdi.

Hepsini okudum ama Kırıkkanat’ın yazdıkları farklıydı kanımca.

Ne de olsa 45 yıllık dostuydu o!

Kırıkkanat "Ali Sirmen, duygu yüklü en güzel yazılarını, 1985-86 yılları arasında hapishaneden, Samim Lütfi imzasıyla yazdığını, Samim Lütfi’nin, baba tarafından dedesinin adı olduğunu, babasız büyüdüğünü, çünkü babası Samim Sirmen’in annesi Rahşan’ı hamileyken bırakıp ABD’ye gittiğini anlatmış.

Devam ediyor Kırıkkanat: “10 Kasım 1939’da İstanbul’da babasız doğan oğula, Ali Gazanfer Sirmen adı verildi. Annesi ve babası, zaman içinde ayrı hayatlar kurdular kendilerine. 

Gazetecilikte ikinci adı Gazanfer’i kullanmayan

Ali Sirmen, 1979'da ilk kez ABD’ye gittiğinde ünlü bir yazardı. Babasına telefon etti. Samim Bey, hiç görmediği oğlunu Dallas’a davet etti. Uçak biletini de gönderdi.  Kan çeker derler ya, baba oğul Samim ve Ali, birbirlerini görür görmez sevdiler. 

Babasının ikinci evliliğinden beş Amerikalı kardeşi vardı Ali’nin: Denis, Susan, Kenny, Cindy ve Laury. Aynı soyadını taşıyor, sadece farklı söylüyorlardı. 

Ali Sirmen’i de “Ali Sörmın” olarak bağırlarına bastılar. 

Öylesine kibar, öylesine soylu bir insandı ki Ali Sirmen, 40 yaşında kavuşabildiği babasına bir kez bile sitem etmedi. Hamile annesiyle birlikte terk edilmişliğinin hesabını sormadı. 

****

Baba Samim Sirmen, Dallas’taki kavuşmadan sonra iki kez Türkiye’ye geldi. Mine ve Ali Sirmen, evlerinde onu terk , onu terk ettiği ilk eşi Rahşan’la buluşturdular.

Samim Sirmen Türkiye’ye ikinci kez geldiğinde Ali Sirmen “Aydınların Davası” Barış Derneği Davası’ndan tutukluydu, kendisi de hastaydı. Çok zamanı kalmamıştı, biliyordu. 

Geç kavuşup çok  sevdiği oğluna veda ziyareti, demir parmaklıklar ardında gerçekleşti. Ali, o görüşmede babasına kehribar taşlı ‘mahpusluk’ tespihini verdi. 

Samim Sirmen, Dallas’a döndükten iki ay sonra öldü. Türk oğlunun kehribar tespihiyle gömülmek istemişti, öyle oldu. Ali Sirmen, işte o zaman aralığında "Samim Lütfi" adıyla yazıyor ve mahlasıyla hem babasını hem dedesini anıyor; bir anlamda onları bağışlıyordu... “

****

Mine G. Kırıkkanat, şöyle bitirtir yazıyı; “Ali Sirmen, romandır. Öyle bir roman ki gelini gibi değil, kızı gibi sevdiği Deniz Sirmen’in doğum günü 17 Mart’ta aramızdan ayrıldı.

Unutma demek istiyordu. Unutmayın...” 

Fransız okullarında, ikimize de şiirleri ezberletilen Alphonse de Lamartine’in bir dizesini çok severdik: ‘Tek bir varlık eksilir, her yer çölleşir.’ 

Işığın söndü, dünya karardı, Ali. Seni unutmak ne mümkün? 

Daha anlatacağım çok öykün var...”

****

Kırıkkanat'a göre;

Ali Sirmen, "Kör bir hızarın dişlilerine takılmış Türkiye’nin çıkışlardan çok inişlerle süren yolculuğuna 1965 yılından beri eşlik eden sıra dışı bir yazar ve gazetecidir. 

Sıra dışıdır, çünkü kör hızarın ekonomiden politikaya derken sosyolojiye yansıyan mezbahasına uyum gösteren çoğu meslektaşımız bin kez taraf ve fikir değiştirirken, Ali Sirmen ne dedi, ne yazdıysa o kalan, amasız ve çünküsüz dimdik duranlardandır."

****

Bu bölümde

Ali Sirmen'den 

Nadir Nadi, Uğur Mumcu ve

İlhan Selçuk'lu anekdotları

alıntılayalım;

"Nadir Bey, Ağustos 1991’de öldüğünde Yeniköy’deki eve gittik, tabutu salonda masanın üzerinde duruyor.

Nadir Bey’in eşi: 'Al bakalım ben kocasız kaldım, sen babasız' dedi. İkincisi, ölümünden kısa bir süre önce yine Yeniköy’de, Nadir Bey tekerlekli sandalyesinde oturuyor. Alacakaranlık hava, Nadir Bey de iyice hasta.

'Sayenizde kaç sene onurumuzla gazetecilik yaptık' dedim.

Baktım yaşlar inmeye başladı gözünden.

Böyle bir yakınlık vardı. Uğur (Mumcu) derdi, 'Burası ailedir. Ben ailenin doktora yapan çocuğuyum, sen, ailenin şakacı haylaz çocuğu, İlhan Abi, ailenin işlerini yürüten büyük abisidir.' Hakikaten öyleydi.

İlhan Abi, İlhan Abi’ydi işte. Üçüncüsü de, bir gün Nadir Bey’in odasında oturuyoruz.

İlhan Abi geldi sonra odaya. Nadir Bey baktı, 'Hoş geldin İlhan Abi' dedi. Böyle bir aileydi orası.

****

Ali Sirmen, Cumhuriyet  Gazetesi ile özdeşleşmiş bir yazardı.

İlhan Selçuk, Oktay Akbal, Uğur Mumcu gibi.

Her biri tespitleriyle, entelektüellikleriyle okurun ufkunu açan, toplumu aydınlatan kalemlerdi.

O hep "kitap okuyan ve aynı duvara tekrar tekrar toslamadan öğrenmeyi başaran bir Türkiye" düşlerdi. 

90’lı yıllarda Fransız Eğitim Bakanlığı “Sanat Ve Kültür Şövalyesi” madalyası takmıştı Ali Sirmen’e.

Atilla Dorsay ve Zeynep Oral’a da.

Zeka, bilgi, birikim ve mizah simgesi şövalye;

Ali Sirmen…

“Kırıkkanat’ın yazısı, edebiyat tarihine not düşen bir Ali Sirmen yazısı.”

Sirmen ve ailesini anlatan en zarif makalelerden biri olmuş.

Çoktan arşivime aldım bile…